Şüpheli yayıncılık, gün geçtikçe daha karmaşık hale gelen bir tehdit olarak karşımıza çıkıyor. Bu tehlikeyle başa çıkabilmek ve akademik dünyanın güvenilirliğini koruyabilmek için, daha katı standartlara ve güvenilir bilimsel platformlara yönelme zamanı gelmiştir. Yanıltıcı metrikler, bu tehlikeli uygulamaları tanımlamak ve önlemek adına önemli bir araçtır. Bu terim, bilim dünyasında kullanılan yanıltıcı ölçüm araçlarını ifade eder ve bu metrikler, araştırmacıları yanıltarak güvenilirliği tehdit eder.
Öncelikle, yanıltıcı metriklerin belirlenmesi için dikkate alınması gereken kriterlere odaklanmak, akademik topluluğun bu tür yanıltmalardan korunmasına önemli bir katkı sağlayabilir. Bu kriterler arasında, metriği sunan web sitelerinin şeffaf olmaması ve önemli bilgilerin eksikliği öne çıkmaktadır. Yetersiz yer, yönetim ekibi ve deneyim bilgileri, şirketin güvenilirliği konusunda ciddi şüpheler uyandırabilir.
Bunun yanı sıra, yanıltıcı metrikleri belirleme kriterleri arasında yer alan ücret talepleri de büyük bir endişe kaynağıdır. Şirketlerin, dergileri değerlendirme listelerine dahil edebilmek için ücret talep etmeleri, değerlendirmenin tarafsızlığını sorgulama ihtiyacını doğurabilir ve güvenilirlik açısından soru işaretleri yaratır. Aynı zamanda, liste üzerindeki dergilerin değerlerinin sürekli artması, değerlendirmenin gerçekçiliği konusunda şüphe yaratır.
Google Scholar gibi yaygın olarak kullanılan platformları metrik hesaplamada kullanmanın riskleri de vurgulanmalıdır. Bu platformlar, kalite kontrolü yapmadıkları için yanıltıcı dergilere kapı aralayabilir, bu da metriğin güvenilirliğini sarsar. “Etki faktörü” teriminin yanıltıcı olabileceği ve değerin hesaplanması için kullanılan metodolojinin bilimsel olmayan yöntemlere dayanabileceği unutulmamalıdır.
Bu yanıltıcı metrikleri belirleme kriterleri üzerinden yapılan değerlendirmeler, örneklerle desteklenerek sunulmalıdır. Örneğin, bazı şüpheli yayıncıların, makaleleri hızlı bir şekilde yayınlama vaadiyle araştırmacıları cezbetmeye çalıştığına dikkat çekilebilir. Ancak bu süreçte, kalite kontrolü ve hakemlik süreci yetersiz bırakılarak, düşük standartlı veya yanıltıcı bilimsel içeriğin yayılmasına olanak tanınır.
Bu tür şaibeli yayıncıların, yazarları mali olarak zorlayarak itibarlarını zedeleme potansiyeli de vurgulanmalıdır. Ücret talep etmek ve açık erişim modellerini kötüye kullanmak, araştırmacıların güvenilir bilimsel platformlara yönlendirilmesini engeller ve bilimsel topluluğun güvenini zedeler.
Yanıltıcı Metrikleri Belirleme Kriterleri şu şekildedir:
- Metriği sunan web sitesi şeffaf değildir ve yer, yönetim ekibi, deneyim gibi önemli bilgiler konusunda yetersizdir. Bu durum, şirketin güvenilirliği hakkında şüpheler uyandırabilir.
- Şirket, dergilerden bu listeye dahil edilmek için ücret talep eder. Bu durum, değerlendirmenin tarafsızlığını sorgulayabilir ve sonuçlarına güvenilirlik katmayabilir.
- Liste üzerindeki çoğu veya tüm dergilerin değerleri her geçen yıl artar. Bu durum, değerlendirmenin gerçekçi olup olmadığını sorgulama gerekliliği doğurabilir.
- Şirket, metrik hesaplamak için Google Scholar’ı kullanır. Ancak Google Scholar, kalite kontrolü yapmadığı için yırtıcı dergileri de dizine ekleyebilir. Bu da metriğin güvenilirliğini azaltabilir.
- Metrik, adında “etki faktörü” terimini kullanır. Bu terim, saygın metriklerle karıştırılabilir ve güvenilir olmayan bir algı yaratabilir.
- Değerin hesaplanması için metodoloji yapay, bilimsel olmayan veya orijinal değildir. Bu durum, metriğin sağladığı değerlendirmenin güvenilirliğini sarsabilir.
- Şirket, sadece şüpheli dergilerden para kazanmak amacıyla var olur. Şirket, dergilere ücret talep eder, ardından bu değerlendirmeleri kullanarak dergilere artan makale gönderimleri ve dolayısıyla gelir elde etmelerine yardımcı olur. Alternatif olarak, şirket, mevcut bir yayıncının önünde var olur ve bu yayıncının dergilerine değer atar. Bu durum, güvenilir olmayan bir değerlendirme ekosistemi oluşturabilir.
- Bu inceleme, bilim dünyasında güvenilirliği sorgulayan ve şüpheli uygulamalara karşı dikkatli olunması gereken metriklerle ilgili kapsamlı bir bakış sunmaktadır. Bu tür şirketlerin faaliyetlerini daha yakından incelemek ve bilimsel topluluğu korumak için bu kriterlere dikkat etmek önemlidir.
Sonuç olarak, bu makalede ele alınan yanıltıcı metrikleri belirleme kriterleri, akademik topluluğun bu tehlikeli uygulamalardan korunmasına yönelik bir çerçeve sunar. Bu çerçeve, bilim dünyasının daha sağlıklı, güvenilir ve şeffaf bir ortamda gelişmesine katkıda bulunabilir. Yanıltıcı metriklere karşı mücadele, akademik açıklığın ve etik değerlerin korunması için kritik bir adımdır, bu nedenle bu çabaların sürdürülmesi önemlidir.
Diğer Araçlar;